Agar ona tekshiruvdan o‘tganida ko‘p miqdorda stafilokokk mavjudligi aniqlansa va bu paytda bolada kasallikning klinik belgilari yuzaga kelgan bo‘lsa, vaqtinchalik emizmay turgan ma’qul. Lekin buni malakali mutaxassis tegishli tekshiruvlardan o‘tgachgina aniq belgilashi mumkin.
Lekin ba’zida shunday vaziyatlar ham uchraydiki, onada stafilokokk bor, ko‘krak uchida yorilishlar ham mavjud, bola esa o‘zini yaxshi his qiladi. Ya’ni ayolda stafilokokk infeksiya bo‘lsa va bola o‘zini noxush his qilsa, birinchi galda go‘dakni pediatr-shifokor ko‘rigiga olib borish lozim. Agar uning ahvoliga boshqa omillar turtk bergan bo‘lsa, shifokor ularni bartaraf etish yo‘llarini belgilab, davo usul va vositalarini tavsiya etadi.
Ona suti orqali bolaga yuqadimi?
Agar ona ko‘kragida yallig‘lanish jarayonlari bo‘lsa, bu ko‘krakda yoriqlar paydo bo‘lganda bolani sun’iy oziqlantirishga o‘tish kerak degani emas. Stafilokokk ona organizmidan sut orqali bolaga o‘tmaydi. U ko‘krakning yallig‘langan yoriqlaridan go‘dak organizmiga tushadi. Shuning uchun birinchi galda shu sababni davolash kerak. U esa odatda bolani noto‘g‘ri emizish tufayli yuzaga keladi. Davolanishni bolaga ko‘krakni to‘g‘ri tutishni o‘rganishdan boshlang!
Ona sutida stafilokokk bo‘lsa…
Amaliyotda shu paytgacha emizganlik uchun bolaga ona suti orqali stafilokokk o‘tib, unda qandaydir jiddiy kasallik boshlangani kuzatilmagan. Bolaning betoblanishiga mazkur infeksiyaning boshqa qo‘shimcha manbaasi va go‘dak organizmining umumiy holsizligi sabab bo‘ladi. Ona sutida kam miqdorda stafilokokk bo‘lsa, bu bolani emishdan mahrum etish kerak, degani emas.
Qo‘shimcha ma'lumot uchun o‘qing:
© "Sug‘diyona" gazetasi.
Bolalar immuniteti uchun foydali vitaminlar to’plamining eng ko’p qo’llaniladigan komplekslardan biri Alfavitdir.
Alfavit bu – vitamin va minerallar kompleksidir. Har bir yoshdagi chaqaloq yoki maktab o’quvchisi uchun alohida to’plamlardan birini tanlasa bo’ladi.
Preparatning narxini ushbu bo’limda ko’rsa bo’ladi — https://apteka.uz/product/alfavit
Boshqa keng qo’llaniladigan vitaminli komplekslar: Komplivit, Supradin, Magvit, Aminoplyus, Rotafer kids va hk…
*Qo'llash mumkin bo'lmagan holatlar mavjud. Ishlatishdan oldin shifokor bilan maslahatlashing.
Nodira Hamroyeva, terapevt:
– Qo‘l va oyoq uchida yuzaga keladigan titroq – tremor deb atalib, ruhiy, jismoniy va surunkali kasalliklar avj olishi tufayli kelib chiqadi. So‘zlaringizga qaraganda, sizdagi tremor ko‘rinishi kuchli his-xayajon bilan bog‘liq. Shu zaylda davom etsa, titroq holati talvasa xurujiga aylanishi yoxud surunkali tus olishi mumkin. Xavfli jihati qo‘l qaltirashi sezilar – sezilmas darajada saqlanib qolib, keyinchalik boshqa muammolarga yetaklashi hech gap emas. Sizga maslahatim, nevrolog shifokor ko‘rigidan o‘tib, tinchlantiruvchi muolajalarni boshlang. Uy sharoitida iliq dush qabul qilish, yalpiz va limono‘t solingan choy, parhezbop yeguliklar tanovuliga diqqatli bo‘ling. Har ehtimolga qarshi tibbiy tahlillar topshirish ham foydadan xoli bo‘lmaydi. Og‘ir jismoniy yuklamalarni kamaytiring, kun tartibingizni to‘g‘ri tashkillashtiring, imkonini qilolsangiz suzish mashg‘ulotlariga boring, ancha tinchlanasiz.© Darakchi.uz nashri
Parodontoz - bu tishni o'rab turgan to'qimalarning: milk, periodontal to'qima, sement, alveolyar o’smalarning yallig'lanishsiz kechadigan surunkali kasalligi.
Parodontoz kasalligi kam uchraydigan kasallik. Ma'lumotlariga ko'ra, parodontoz kasalligi bilan og'rigan bemorlar 1 dan 8 % gacha. Agar kasallik o'z vaqtida davolansansa, kasallanish jarayoni sezilarli darajada sekinlashishi mumkin. Sizga bu qanday kasallik ekanini, alomatlari va davolash usullarini aytib beramiz
Parodontoz haqida
Parodontning ayrim joylari atrofiyasi, suyak to'qimalarida sklerotik o'zgarishlari bilan birga yuz beradi, bu esa tishlarning bo'yinlari ochilib qolishiga olib keladi. Hamma gap shundaki, kasallik ba'zida alomatsiz bo'lib, bemor bu haqda hatto bilmaydi.
Ammo, kasallik o'z vaqtida davolanmasa, parodontoz asta-sekin tishlarning bo'shashishiga va ularning sezgirligining patologik darajada o'sishiga olib keladi.
Stomatologlar parodontoz kasalligini quyidagi turlarga ajratadilar:
- Lokal: jag'ning ma'lum bir qismidagi tish bo'yinlari ta'sirlanadi;
- To’liq: butun tish qatorida xarakterli alomatlar paydo bo’ladi.
Parodontoz sabablari
Kattalardagi parodontoz kasallikning sabablari to'liq o'rganilmagan. Tish shifokorlari parodont sohada, tishni o'rab turgan to'qimalarda qon oqimining buzilishi metabolizm buzilishi, irsiy omillar va noto’g’ri prikus tufayli bo'lishi mumkin deyishadi.
Buning sabablariga quyidagilar kiradi:
- parodont shikastlanishi;
- og'iz gigienasining buzilishi;
- tanadagi vitaminlar, minerallar yetishmasligi;
- immunitetning pasayishi;
- gormon ishlab chiqarishda uzilishlarga olib keladigan endokrin patologiyalar;
- yomon odatlarning mavjudligi;
- nevrologik muammolar.
Parodontoz alomatlari
Shifokorlar kasallikning ikkita eng asosiy alomatlarini ajratadi:
- milklarning ochilib qolishi;
- tishlarning harakatchanligi.
Umuman olganda, kattalardagi parodontoz kasalligining aniq belgilari:
- tish bo'ynining va ildizlarning ochilib qolishi;
- milklarning oqarishi;
- tishlarning sovuq, issiq, sho'rga nisbatan sezgirligini oshishi;
- tish emalining nuqsonlari va rangi o'zgarishi;
- suyak sklerozi;
- tishlararo bo'shliqlarning vizual kengayishi;
- milk qismlaridagi qichishish.
Bemor dastlabki simptomlarni o'zi aniqlay oladi, chunki shilliq qavatning odatdagi holati va ko'rinishi buziladi. Masalan, milk o’z ranglarining yorqinligini yo'qotadi, ular zichroq bo'ladi, tishlarni tozalashda milkdan qon ketishi mumkin, tish to'qimalarining sezgirligi oshadi.
Parodontoz kasalligi rivojlanish darajalari
Tish shifokorlari tishlarning ildizlari va rentgen nuriga ta'sir qilish darajasiga qarab kattalardagi parodontoz kasalligi darajasini aniqlaydi.
Boshlang'ich. Ushbu bosqichda to'qimalardagi o'zgarishlar deyarli sezilmaydi, shuning uchun ularni faqat mutaxassis aniqlay oladi.
Birinchi bosqich. Milklar ozgina pasayadi tishlar vaqti-vaqti bilan sovuqqa, issiqqa ta'sir qiladi.
Ikkinchi bosqich. Tishlarning bo'yni sezilarli darajada ochiladi, ta'sirchanligi va sezgirligi oshadi, tishlararo bo'shliqlar kengayadi va ba'zi joylarda emal o'rniga sement paydo bo’ladi.
Uchinchi bosqich. Milk 50% dan ko'proq pasayadi. Ovqatni iste'mol qilish ko'pincha noqulaylik tug'diradi va tishlar asta-sekin bo'shashishni boshlaydi.
To'rtinchi bosqich. Milk 65% dan ko'proq pasayadi. Bo'shashgan tishlar ovqatlanishni va gapirishni qiyinlashtiradi. Rentgen nurlarida ularni suyakda faqat uch qismi ushlab turigani ko’rinadi.
Parodontozni tashxislash
Parodontoz kasalligi diagnostikasi shifokor qabulidan boshlanadi. Kasallik darajasiga qarab tish shifokori rentgen tekshiruvini (ortopantomogramma) belgilaydi. Ushbu turdagi tekshiruvlar bilan suyak to'qimalari hajmining pasayishi, osteoporoz va osteoskleroz o'choqlarini aniqlash mumkin.
Shuningdek, reoparodontografiya (parodontning qon tomirlari holatini o'rganish, ularning o'zgarishi darajasini aniqlash) va polyarografiya (parodont to'qimalarning kislorod bilan to'yinganlik darajasini aniqlash) usullari mavjud.
Parodontoz kasalligini davolash
Bu kasallikni davolash bosqichiga qarab, shifokor tomonidan alohida belgilanadi. Asosan, bemorlar kasallikning dastlabki alomatlarini sezmaydilar va faqat rivojlangan holatlarda mutaxassisga murojaat qilishadi. Bunday vaziyatda tishlarning parodontoz kasalligini davolashga yondashuv murakkab bo'ladi.
Milkka qon kelishini yaxshilash uchun bemorga fizioterapiya muolajalari buyurilishi mumkin. Buning uchun turli xil texnikalar qo'llaniladi:
- elektroforez;
- qisqa ultrabinafsha to'lqinlari ta'siri;
- ultratovush;
- milklar massaji;
Parodontoz lazer yordamida ham davolanadi. Bu to'qimalarning tiklanish qobiliyatini tezlashtirishga, yallig'lanishga qarshi ta'sirga dosh berishga yordam beradi, og'iz bo'shlig'idagi ortiqcha bakteriyalarga qarshi kurashadi, shishishni engillashtiradi va milkning qonashini kamaytiradi.
Kasallik avjiga chiqqan holatlarda parodontozni davolash jarrohlik aralashuvi bilan kechadi. Biomaterial sifatida parodontdagi regenerativ jarayonlarni tanlab rag'batlantiradigan turli xil hujayra madaniyatlari ishlatiladi.
Parodontozda qanday dorilar buyuriladi?
Shifokor davolash uchun mahalliy yoki tizimli ravishda dori-darmonlarni buyuradi. Antibakterial vositalar, gormonal dorilar buyurilishi mumkin. Dori vositalari distrofik jarayonlarni susaytiradi, yallig'lanish faolligini pasaytiradi. Bularning barchasi parodontdagi metabolik jarayonlarni rivojlantiradi, tishlarning oziqlanishini yaxshilaydi va ularni mustahkamlaydi.
Parodontoz kasalligining oldini olish
Parodontoz ko'p hollarda endokrin kasalliklar, qandli diabet bilan og'rigan odamlarda uchraganligi sababli, bu sizning sog'lig'ingizni va surunkali kasalliklarning rivojlanishini kuzatishingiz kerakligini anglatadi.
- "Tishlarni kuchaytirish kerak - shinalar, iplar yoki protezlar yordamida mustahkamlash kerak" - deydi shifokor.
Gigiena haqida ham unutmasligimiz kerak. Tish shifokorlari kuniga ikki marta 4 daqiqa yoki undan ko'proq vaqt davomida tishlarini tozalashni, tish iplari bilan oziq-ovqat qoldiqlarini olib tashlashni, har ovqat va tanovuldan so'ng og'zi chayishni va har 3 oyda tish cho'tkasini almashtirishni tavsiya qiladi.
Parodontoz to'g'risidagi savollarga javoblar
Savollarga stomatolog javob beradi:
Savol:
Parodontoz va parodontit o'rtasidagi farq nima?
Javob:
Parodontozda yallig'lanish bo'lmaydi, ya'ni tish sohasidagi suyak to'qimalarining yo'qolishi yallig'lanish jarayonlari bilan birga bo'lmaydi, parodontitda esa, aksincha, yallig'lanish mavjud.
Savol:
Parodontozda irsiy omil qanday rol o'ynaydi?
Javob:
Parodontoz kasalligining sababi irsiyatmi yoki yo'qligi to'liq aniqlanmagan. Ammo genetik moyillik kasallik paydo bo'lishi mumkin bo'lgan omillardan biridir.
Savol:
Parodontoz tashxisi qanday o'tkaziladi?
Javob:
Parodontoz stomatolog tomonidan aniqlanadi. Asosiy tashxis muolajalari tekshiruv va rentgen hisoblanadi. Unda biz tish sohasidagi suyak to'qimalarining darajasini ko'ramiz. Shuningdek, bemor o’zi parodontoz kasalligining dastlabki belgilarini tishning bo'yinlari, tish ildizi ochilib qolganini va tish sohasidagi milk pasayishini ko'rishlari mumkin. Keyingi bosqich - tishlar harakatchan bo'lishi. Kasallikni bu darajagacha olib kelmaslik muhim.
Savol:
Agar ko'p yillar davomida tish shifokoriga bormagan bo'lsangiz, nimadan boshlash kerak?
Javob:
Ba'zi odamlar tish shifokoriga kech bo'lganida murojaat qilishadi. Va bunday kechikish yillar davomida kelmasligi mumkin. Agar siz uzoq vaqt davomida tish shifokoriga tashrif buyurmagan bo'lsangiz, unda:
1. Kelayotgan eng yaqin sanalarga, ertalabki soatlarga tish shifokoriga yoziling. Shunday qilib, siz ko’rik yaqinlashib kelayotgani to'g'risida boshingizni kamroq og’ritasiz va xotirjam bo'lasiz;
2. Konsultatsiya uchun uchrashuv tayinlang. Doktor bilan tanishing. U bilan o'zingizni qulay his qilayotganingizni tushunib oling. Davolash usullari va narxlarni bilib oling.
3. Shifokordan tish parchalanishi, tozalash kabi mayda muammolarni davolashni boshlashini so'rang va keyingi tashriflarda yanada murakkab muammolarga o'ting. Shu tarzda siz asta-sekin davolanishni boshlaysiz.
4. Og'riqni kutmang yoki og'riq qoldiruvchi vositalarni ko’p qabul qilmang. Aks holda, anesteziya ta’sir qilmay qolishi mumkin.
Savol:
Tish shifokoriga tashrifni qachon bekor qilish yaxshiroq?
Javob:
- Gerpesning kuchayishida (gerpetik stomatitni qo'zg'atishi mumkin);
- tomoq va nafas yo'llarining kasalliklarida (ORVI, o'tkir nafas yo'llari infeksiyalari, faringit, tomoq og'rig'i va boshqalar);
- qattiq burun bitishida;
- yuqori haroratda (tish og'rig'i bilan bog'liq emas);
- spirtli ichimliklar ko'p bo'lgan kechagi / bugungi bayramdan keyin (anesteziya yaxshi ishlamaydi);
- qon qo’yilish xususiyatini kamaytiradigan dorilar bilan davolashda, tish olib tashlangan yoki implantatsiya qilingan taqdirda (ularni qabul qilish paytida qon ketish xavfi tufayli).
manba: kp.ru
Sunatilla Yulchiyev, sport shifokori:
– Aynan bilak kaft sohasida varikoz dimlanishlarni kuzatmaganman. Savolingiz mazmuniga ko‘ra siz nazarda tutayotgan holat gigromaga o‘xshayapti. Gigroma bilak kaft bo‘g‘imida qaltis harakatlar evaziga kapsulaning yirtilishi va bo‘g‘imdan chiqqan suyuqlikning mushak ostiga to‘planib qolishidir. Diqqat qiling, agar shish uzoq vaqt mobaynida saqlanib turgan bo‘lsa, jarrohlik amaliyotiga murojaat qilish lozim. Bordiyu buning aksi bo‘lib, shishning yuzaga kelganiga ko‘p bo‘lmagan taqdirda konservativ davo choralarini qo‘llash mumkin. Ayni vaziyatda shifokor ko‘rigidan o‘tishingizni tavsiya qilaman.© Darakchi.uz nashri.
Kechalari shahvoniy tush ko‘rish natijasida uyquda bulg‘anish, ya’ni shahvat ajralib chiqishi — ehtilom hodisasi, tibbiy adabiyotlarda pollyutsiya jarayoni deb ataladi.
Darhaqiqat taxminan 15 yoshlarga kelib (ayrimlarda 12-16 yosh o‘rtasida) haris hissiyotlarning jo‘sh urishi bois bulg‘anish, ya’ni ehtilom holati tez-tez ro‘y beradi. Afsuski, ayrim otalar yoki akalar rasida ostonasidagi o‘smir o‘g‘il va ukalariga bu jarayonning meyoriy hol ekanligini vaqtida tushuntirishni unutganliklari yoki beparvo qaraganliklari goho kutilmagan intihoga olib borishi kuzatilmoqda. Asabiy, ruhiy beqaror o‘smirlar bu jarayonni tahlikali hodisa, kasallik belgisi deya o‘ylab siqilishlari bois, gohida haqiqatdan ayrim kasalliklarga chalinib qolayotirlar.
Pollyutsiya, ya’ni ehtilom — normal fiziologik hodisa hisoblanib, har haftada yoki oyda bir necha marta takrorlanib turishi mumkin. Ayrim asabiy, ruhan beqaror kimsalarda shahvoniy xayolparastlik o‘ta kuchli bo‘lganligi bois, bu holning juda tez-tez ro‘y berishi ham odatiy xodisadir. Ehtilom hodisasining kelib chiqishi quyidagi ikki sabablar majmuiga bog‘liq: birinchidan, jinsiy munosabatlar haqida ko‘p o‘ylash, shu mavzudagi oldi-qochdi suhbatlar, film va adabiyotlar girdobiga tushib qolish natijasida o‘smirlar miya qobig‘i osti bezi — gipotalamusdan kelayotgan impulslar ta’sirining oshishi bois orqa miya eyakulyatsiya markazi (umurtqa pog‘onasining bel qismida joylashgan) tonusining keskin oshishi ro‘y beradi.
Ikkinchidan, urug‘ pufakchasiga to‘layotgan sekret bu a’zo devoridagi asab tolalari uchini ta’sirlantirib, shahvat chiqazuv markazini yanada qo‘zg‘aluvchan qilib qo‘yadi. Gohida osmonga qarab uxlash ham qovuq va to‘g‘ri ichakning to‘lishi natijasida urug‘ pufakchalari ta’sirchanligini oshirib yuboradi.
Me'yoriy tungi ehtilom xush kayfiyatda, shirin tushlar og‘ushida, lazzatli his-tuyg‘u bilan kechishi va kishini tetiklashtirishi lozim. Yuqorida aytib o‘tganimizdek, aqliy va jismoniy band yosh o‘smirlarda bu hol o‘rtacha har haftada bir marta, bir oyda uch-to‘rt marotaba bo‘lishi meyoriy hisoblanadi. Ammo quyidagi hollarda uning tez-tez ro‘y berishi ham xavotirga asos bo‘la olmaydi:
a) o‘smir o‘ta bekorchi bo‘lib, kuchli qo‘zg‘atuvchi taomlarni iste’mol qilsa;
b) oynai jahondagi beparda tomoshalarga ruju qo‘ygan bo‘lsa;
v) ishqiy sarguzashtli suhbatlar, beibo adabiyotlardan bahramand bo‘lsa;
g) jinsiy a’zolarini qisib turadigan ichki kiyimlarda, osmonga qarab uxlash odati bo‘lsa;
d) gijja yoki boshqa sabab bois bolaligidan qo‘llari chotga ketaversa hamda uxlaganda muntazam ravishda qo‘llarini sonlari orasiga qo‘yib yotsa ham tez-tez bulg‘anish ro‘y berishi mumkin.
Ehtilom quyidagicha ro‘y bergan hollarda mutaxassis shifokor bilan maslahatlashgan ma’qul:
a) bulg‘anish har kuni bir necha marotaba yoki kun ora ro‘y beraversa;
b) ehtilom payti aniq-tiniq tush ko‘rilmasa, zakar taranglashuvi ro‘y bermagan holda bulg‘anilsa;
v) ehtilom lazzatlanish bilan kechmasa va og‘riqli hissiyotlar bo‘lsa;
g) bulg‘anishdan so‘ng tetiklashuv emas, aksincha lanjlik paydo bo‘lib, kayfiyat beixtiyor yomonlashsa, shifokorga murojaat etilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Ehtilomdan so‘ng g‘uslning lozimligi, ya’ni cho‘milish shartligi tibbiy nuqtai nazardan ham to‘g‘ri ekanligi shubhasizdir.
Yuqorida asosan tungi pollyutsiya haqida fikr yuritildi. Ammo hayotda kam hollarda bo‘lsa-da, kunduzgi, uyg‘oq holda, o‘ngda ro‘y beruvchi ehtilomlar ham uchraydi. Kunduzgi pollyutsiyaning adekvat va noadekvat turlari tafovut qilinadi. Kunduzgi adekvat pollyutsiya quchish, bo‘sa olish kabi shahvoniy qo‘zg‘alishlar natijasida ro‘y beradi. Shuningdek, yoshlar ko‘z o‘ngida cho‘milish havzalarida yarim yalang‘och ayollar badanlarining ko‘z-ko‘z qilinishi ham kunduzgi adekvat pollyutsiyaga sabab bo‘lishi ehtimoldan xoli emas.
Kunduzgi noadekvat pollyutsiya esa shahvoniy qo‘zg‘alish natijasida emas, ijobiy ta’sirotlar (tomoshada keskin, zo‘riqib kulish) yoki salbiy ta’sirotlar (keskin qo‘rquv) natijasida kamdan-kam hollarda uchraydi.
Yoshlar orasida petting holati ham uchraydi. Bu jamoat joylarda, transportda birovga tirg‘alib, ishqalanib shahvat chiqazish holidir.
Goho kelin-kuyovlarning qovusha olmay, aloqaning sonlar orasiga ishqalanishi bilan kifoyalanishlari ham shu holatga kiradi. Pettingning yuzaki, chuqur, o‘z yoki boshqa jinsga, bir va ikkiyoqlamali turlari tafovut qilinadi.
Yuqorida ta’kid etilgan hollarning barchasini ehtilom jarayonining turli ko‘rinishlari deb tushunish mumkin. Shu bois, bunday holat beixtiyor ro‘y bergan kishilar butun vujudlarini poklashlari, ya’ni cho‘milishlari maqsadga muvofiq. Zero, shahvat suyuqligi tarkibidagi fruktoza kabi qator moddalar kasallik chaqiruvchi ko‘plab mikroblar uchun sevimli ozuqa ekanligi tib ilmiga ma’lum va poklanmaslik turli dardlar paydo bo‘lishiga moyillik tug‘dirishi shubhasizdir.
© Tib.uz