Sonning tug‘ma chiqishi

Bu kasallik ko‘pincha bolalarda kuzatilib, son suyagining boshchasi chanoq suyagining chuqurchasidan chiqib ketishi bilan kuzatiladigan tug‘ma nuqsonga aytiladi. Bu nuqson chanoq suyagining chuqurchasi, son suyagining boshchasi, bo‘g‘im pardasi va bog‘lamlari hamda atrof to‘qimalardagi mushaklar faoliyati buzilishi bilan bog‘liq holda kechadi.

Sonning tug‘ma chiqishi muayyan bir hududdagi ijtimoiy-iqtisodiy ahvol, iqlim va milliy an’analarga borib taqaladi. Osiyo va Afrika davlatlarida ayollar bolasini siqib yo‘rgaklab qo‘ymasdan oyoqlari orasini yozgan holda orqasiga yoki yoniga ko‘tarib yurishadi. Bu esa chanoq-son bo‘g‘imi yaxshi rivojlanishi uchun sharoit tug‘diradi. Chaqaloqni siqib yo‘rgaklash odat tusiga kirgan ayrim davlatlar, masalan, Gruziyada bu ko‘rsatkich har 1000 nafar chaqaloqning 9 nafariga to‘g‘ri keladi. Ko‘pgina hollarda sonning bir tomonlama chiqishi kuzatilib, bu nuqson o‘g‘il bolalarga qaraganda qizlarda 5 barobar ko‘p uchraydi. Bu kasallik ba’zan avloddan avlodga o‘tishi ham mumkin.

Xo‘sh, kasallikda qanday klinik belgilar kuzatiladi, bu haqda har bir kishi bilib qo‘ysa, yomon bo‘lmasdi. Bir qancha belgilar borki, ularni uy sharoitida ota-onalar o‘zlari ham tekshirib ko‘rishlari mumkin.

Sonning tug‘ma chiqishi belgilari

1. Bolani chalqanchasiga yotqizib, soni bilan boldirini to‘g‘ri burchak ostida bukib, yon tomonga tortganda, chiqib ketgan son suyagi boshchasining o‘rniga tushishini bildiruvchi qirsillagan ovoz eshitiladi. Buni bola hayotining ilk oylarida aniqlash mumkin.
2. Sog‘lom bolaning soni yon tomonga 90 gradusgacha tanadan uzoqlashishi mumkin. Sonning tug‘ma chiqishida esa buning imkoni yo‘q.
3. Yangi tug‘ilgan chaqaloqning sonlaridagi burmalar simmetrik, ya’ni bir to‘g‘ri chiziqda bo‘lishi kerak. Bu xastalikda bular bir to‘g‘ri chiziqda joylashmaydi.
4. Son suyagi chiqqan tomondagi oyoq sog‘lom tomondagiga qaraganda kalta bo‘ladi. Buni santimetrlik tasma bilan qiyosiy o‘lchash mumkin.
5. Son suyagi chiqqan tomondagi oyoq sog‘lom oyoqqa nisbatan tashqariga qaragan bo‘ladi.

Ota-onalar farzandlarida ana shu belgilarni sezsalar, aslo befarq va loqayd bo‘lmay, shoshilinch ravishda mutaxassisga murojaat qilishlari kerak. Agar bu holatga bee’tibor bo‘lishsa, bola kech harakatlanadi, dastlabki qadamlarini 1,5-2 yoshida qo‘yishi mumkin. Soni chiqqan bola oqsoqlanadi, ikki tomonlama son chiqishida esa «o‘rdak»simon yurish kuzatiladi.

Buning ta’sirida umurtqa pog‘onasi ham o‘zgaradi, kasal oyoq tashqariga buralgan bo‘ladi. Shuni esda tutish kerakki, kasallikni davolashda vaqt birlamchi o‘rin egallaydi. Shifokorga qanchalik kech murojaat qilinsa, davolash shunchalik og‘ir va asoratli kechadi. Agar bola hayotining ilk oylarida davolash boshlansa, 100 foiz ijobiy natijaga, birinchi olti oyda boshlansa, 70 foizni, bir yoshligida boshlansa, tuzalish 40 foizni tashkil qiladi. Demak, qanchalik erta harakat qilinsa, dardni davolash shunchalik oson kechadi.

Quyidagi maqolalarni ham o‘qishingizni tavsiya etamiz:

• Bolani ona suti bilan oziqlantirish
• Chaqaloq va go‘dak
• Bolangiz uchun mos oyoq kiyim tanlay olasizmi
• Bolaning burni qonasa
• Spazmofiliya - bolalarda talvasalash kasalligi